Trong những năm đầu đời, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường thể hiện nhiều hành vi đặc trưng liên quan đến nhu cầu ăn uống, ngủ nghỉ, vận động và khám phá môi trường xung quanh. Việc quan sát và hiểu các hành vi này giúp cha mẹ nhận biết được sự phát triển bình thường của con, đồng thời sớm phát hiện những dấu hiệu bất thường để có biện pháp chăm sóc phù hợp.
-
Nói dối
-
Lý do: muốn được chú ý, tránh rắc rối, hoặc nâng cao hình ảnh bản thân.
-
Cách xử lý: hỏi lại để phân biệt thật/ảo, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự trung thực, khen ngợi khi con nói thật.
-
-
Tỏ vẻ thách thức
-
Dấu hiệu: phớt lờ yêu cầu, nói “Không!”, chống đối.
-
Cách xử lý: đặt cảnh báo rõ ràng, nếu tái phạm thì áp dụng hình phạt đã báo trước.
-
-
Dùng thiết bị điện tử quá nhiều
-
Hậu quả: ảnh hưởng sức khỏe, lệ thuộc công nghệ.
-
Cách xử lý: đặt giới hạn thời gian, làm gương cho trẻ, thực hiện “cai nghiện kỹ thuật số” định kỳ.
-
-
Vấn đề liên quan đến ăn uống
-
Ví dụ: kén ăn, ăn quá nhiều, tranh quyền ăn uống.
-
Cách xử lý: xây dựng thái độ lành mạnh với thức ăn, tránh biến đồ ăn thành phần thưởng hay an ủi.
-
-
Thiếu tôn trọng
-
Biểu hiện: gọi thẳng tên cha mẹ, dùng từ ngữ không đúng mực.
-
Cách xử lý: phớt lờ nếu chỉ để gây chú ý, nhắc nhở cách dùng từ tử tế.
-
-
Rên rỉ
-
Nguy cơ: trở thành thói quen nếu giúp trẻ đạt mục đích.
-
Cách xử lý: phớt lờ khi trẻ rên rỉ, chỉ phản hồi khi con nói bình thường.
-
-
Bốc đồng
-
Biểu hiện: hành động/lời nói không suy nghĩ, dễ gây tổn thương người khác.
-
Cách xử lý: khen khi trẻ biết kiềm chế, dạy kỹ năng quản lý cảm xúc & tự kỷ luật.
-
-
Khó khăn trước giờ ngủ
-
Ví dụ: không chịu lên giường, đòi ngủ cùng cha mẹ.
-
Cách xử lý: thiết lập giờ ngủ cố định, kiên trì đưa trẻ trở lại giường.
-
-
Hung hăng quá mức
-
Biểu hiện: ném đồ, cãi nhau, đánh bạn.
-
Cách xử lý: chỉ ra hậu quả, áp dụng hình phạt nếu gây hại, tìm chuyên gia nếu không cải thiện.
-
-
Cơn giận dữ
-
Biểu hiện: la hét, ăn vạ, dậm chân.
-
Cách xử lý: bỏ qua khi trẻ nổi giận, dạy cách thể hiện nhu cầu hợp lý.
-
Lưu ý từ Sức khỏe con yêu:
-
Sử dụng kỷ luật nhất quán.
-
Đây là giai đoạn phát triển bình thường, nhưng nếu hành vi ảnh hưởng học tập hoặc quan hệ xã hội → cần gặp bác sĩ nhi khoa.
-
Tăng sức đề kháng cho trẻ qua dinh dưỡng đầy đủ & bổ sung vi chất (lysine, kẽm, selen, vitamin nhóm B…).
