Tay chân miệng là một bệnh nhiễm vi-rút khá phổ biến ở trẻ nhỏ, thường gặp vào thời điểm giao mùa, đặc biệt là mùa hè – thu. Dù đa số các trường hợp sẽ tự khỏi, bệnh vẫn có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được theo dõi và chăm sóc đúng cách.
Nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng
Tác nhân chính gây bệnh là nhóm vi-rút enterovirus, thường gặp nhất là các týp:
-
Coxsackievirus A16, A6, A10
-
Enterovirus 71 (EV71) – loại có thể gây biến chứng nặng hơn
Khi xâm nhập vào cơ thể, vi-rút sẽ di chuyển từ miệng xuống hệ tiêu hóa, lan vào hạch bạch huyết và máu. Hệ miễn dịch của trẻ sẽ hoạt động để ngăn vi-rút tấn công các cơ quan quan trọng như não hoặc tim.
Triệu chứng nhận biết bệnh tay chân miệng
Thông thường, các dấu hiệu xuất hiện sau 3–5 ngày ủ bệnh. Những biểu hiện đầu tiên thường là:
-
Sốt cao (38–39°C)
-
Đau họng, chán ăn
-
Đau bụng, ho nhẹ
-
Có thể nôn (thường gặp nếu nhiễm EV71)
Sau đó, trẻ sẽ xuất hiện các dấu hiệu đặc trưng:
-
Loét miệng:
-
Bắt đầu bằng những nốt đỏ nhỏ trong miệng, thường quanh lưỡi, lợi, mặt trong má.
-
Nhanh chóng phát triển thành vết loét lớn, viền đỏ, lõm vàng xám ở giữa.
-
Gây đau nhiều, khiến trẻ khó ăn, uống, nuốt, dẫn đến quấy khóc và mệt mỏi.
-
-
Phát ban da:
-
Xuất hiện sau loét miệng, chủ yếu ở lòng bàn tay, bàn chân, đôi khi lan ra mông, háng.
-
Dạng nốt tròn nhỏ (2–5mm), màu đỏ, có thể chứa dịch.
-
Đa phần không ngứa, không đau, nhưng nếu bị vỡ có thể gây lở loét và tăng nguy cơ lây lan.
-
Bệnh lây lan như thế nào?
Bệnh rất dễ lây, chủ yếu qua:
-
Dịch tiết hô hấp (hắt hơi, ho, nước bọt)
-
Tiếp xúc với phân nhiễm vi-rút (khi thay tã, vệ sinh không sạch)
-
Dịch từ mụn nước bị vỡ
Vi-rút vẫn có thể tồn tại trong phân của trẻ tới 4 tuần sau khi khỏi bệnh, nên vẫn cần giữ vệ sinh cẩn thận ngay cả khi trẻ đã hết triệu chứng.
Cha mẹ cần làm gì khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng?
-
Theo dõi sát triệu chứng, đặc biệt là dấu hiệu nặng như:
-
Sốt cao liên tục không hạ
-
Quấy khóc không dứt
-
Lừ đừ, giật mình, ngủ gà
-
Nôn nhiều, không ăn uống được
-
Tay chân run, đi không vững
👉 Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.
-
-
Chăm sóc tại nhà đúng cách:
-
Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế tiếp xúc với người khác
-
Hạ sốt bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ, lau mát cho trẻ
-
Dùng thức ăn mềm, dễ nuốt, tránh thức ăn nóng hoặc có vị chua
-
Tuyệt đối không tự ý chích nốt mụn nước
-
-
Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường:
-
Rửa tay cho trẻ và người chăm sóc thường xuyên bằng xà phòng
-
Vệ sinh đồ chơi, vật dụng cá nhân, mặt bàn ghế, sàn nhà
-
Giặt khăn, ga trải giường bằng nước nóng
-
Phòng ngừa bệnh tay chân miệng
-
Dạy trẻ rửa tay đúng cách
-
Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang bệnh
-
Vệ sinh kỹ nhà cửa, đồ chơi
-
Thông báo cho trường lớp nếu trẻ bị bệnh để hạn chế lây lan
Lời khuyên từ Sức khỏe con yêu:
Tay chân miệng là bệnh có thể phòng và điều trị được nếu cha mẹ hiểu rõ, phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Hãy giữ môi trường sống sạch sẽ, chú ý các dấu hiệu của trẻ và đưa trẻ đến bác sĩ khi cần thiết để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Sức khỏe con nằm trong tay bạn!
