Bệnh võng mạc trẻ đẻ non (ROP) là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở trẻ em hiện nay. Đây là biến chứng xảy ra ở trẻ sinh non, do võng mạc chưa phát triển đầy đủ.
Tình hình tại Việt Nam
Từ năm 2010, Việt Nam bắt đầu triển khai điều trị ROP với sự hợp tác giữa Bệnh viện Mắt Trung ương và Bệnh viện Phụ sản Trung ương. Đến nay, gần 200 trẻ đã được điều trị. Kết quả ban đầu rất khả quan: 100% trẻ có cải thiện thị lực nếu được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Không ghi nhận biến chứng ảnh hưởng đến mắt hay toàn thân.
Các phương pháp điều trị chính
1. Phương pháp lạnh đông (cryotherapy):
Áp dụng từ thập niên 80. Hiệu quả với các tổn thương khu trú ở vùng võng mạc phía trước (vùng 2). Tuy nhiên, đối với tổn thương vùng sau (vùng 1), tỷ lệ thất bại cao, có thể lên tới 70%.
2. Phương pháp laser quang đông:
Ra đời trong thập niên 90, hiệu quả cao hơn cả ở vùng 1 và vùng 2. Tỷ lệ điều trị thành công có thể đạt 80–90%. Hiện nay, laser là lựa chọn hàng đầu trong điều trị ROP. Lạnh đông chỉ còn dùng khi không có thiết bị laser.
Tuy vậy, vẫn còn một thể bệnh rất nguy hiểm – ROP thể hung hãn cực sau (AP-ROP). Dù được điều trị sớm, trẻ vẫn có thể bị mù vĩnh viễn.
Hướng điều trị mới cho thể bệnh nặng
Từ năm 2006, một bước tiến mới đã được ghi nhận. Các bác sĩ trên thế giới bắt đầu tiêm thuốc bevacizumab (Avastin) vào nội nhãn để điều trị AP-ROP. Kết quả ban đầu rất tích cực: bệnh thoái lui, trẻ giữ được thị lực.
Đến nay, nhiều nghiên cứu quốc tế xác nhận phương pháp này hiệu quả. Chưa ghi nhận tác dụng phụ nghiêm trọng đến mắt hoặc sức khỏe toàn thân. Tuy nhiên, vì thời gian theo dõi chưa dài, các chuyên gia vẫn thận trọng khi dùng thuốc, chỉ áp dụng trong trường hợp thật sự cần thiết.
Nếu trong tương lai, thuốc được chứng minh an toàn tuyệt đối cho sự phát triển của trẻ, đây có thể trở thành lựa chọn đầu tiên cho mọi hình thái bệnh ROP.
Lời khuyên từ Sức khỏe con yêu:
Đừng chờ đợi đến khi quá muộn. Nếu bé sinh non, hãy chủ động đưa con đi khám mắt định kỳ. Phát hiện sớm và điều trị đúng cách có thể giúp con tránh nguy cơ mù lòa suốt đời.
