Tim bẩm sinh là dị tật phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, chiếm tỷ lệ cao nhất trong các dị tật bẩm sinh và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ nếu không được phát hiện sớm.
Tuy nhiên, nhờ vào sự tiến bộ của y học hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực chẩn đoán và phẫu thuật tim nhi, rất nhiều trẻ bị tim bẩm sinh phức tạp đã được can thiệp kịp thời, có thể sống khỏe mạnh và phát triển bình thường.
Các dị tật tim bẩm sinh thường gặp và phương pháp điều trị
1. Thông liên thất, thông liên nhĩ
Là tình trạng có lỗ thông bất thường giữa hai buồng tim (tâm thất hoặc tâm nhĩ), khiến máu chảy sai chiều.
-
Nếu lỗ nhỏ, trẻ có thể được theo dõi định kỳ mà chưa cần can thiệp.
-
Nếu lỗ lớn, cần đóng lại bằng dụng cụ chuyên biệt qua da hoặc phẫu thuật vá lỗ thông.
2. Còn ống động mạch
Trong thời kỳ bào thai, ống động mạch giúp máu đi tắt từ phổi sang động mạch chủ. Sau khi sinh, ống này phải tự đóng lại. Nếu không đóng, được gọi là còn ống động mạch, thường gặp ở trẻ sinh non.
-
Có thể điều trị bằng thuốc (nếu phát hiện sớm, trong vài ngày đầu sau sinh).
-
Trường hợp muộn, cần bít ống bằng dụng cụ can thiệp hoặc phẫu thuật.
3. Bất thường van tim
Một số trẻ có van tim bị hẹp, hở hoặc không phát triển hoàn chỉnh, ảnh hưởng đến lưu lượng máu trong tim.
-
Cần được can thiệp bằng dụng cụ chuyên biệt hoặc phẫu thuật sửa van hoặc thay van tùy mức độ.
4. Hội chứng thiểu sản thất trái
Là dị tật hiếm gặp nhưng nguy hiểm, khiến buồng thất trái của tim rất nhỏ, không đủ khả năng bơm máu đi nuôi cơ thể.
-
Trẻ phải được phẫu thuật nhiều giai đoạn ngay từ những tuần đầu sau sinh để duy trì sự sống.
-
Nếu không điều trị, trẻ có thể tử vong sớm.
5. Hẹp eo động mạch chủ
Eo động mạch chủ bị hẹp bất thường, khiến tim khó bơm máu ra toàn cơ thể.
-
Phương pháp điều trị là phẫu thuật cắt bỏ đoạn hẹp rồi nối lại mạch hoặc nong bóng, đặt stent để mở rộng chỗ hẹp.
6. Tứ chứng Fallot
Là tổ hợp gồm 4 bất thường ở tim, khiến máu pha trộn lưu thông trong cơ thể, gây ra tình trạng trẻ bị tím tái ngay từ khi sinh ra hoặc trong vài tháng đầu đời.
-
Cần được phẫu thuật chỉnh sửa toàn bộ trong năm đầu đời để cải thiện chức năng tim và sức khỏe.
Phát hiện sớm là chìa khóa quan trọng
Hầu hết các dị tật tim bẩm sinh có thể được phát hiện từ khi còn trong bụng mẹ thông qua siêu âm tim thai, hoặc sớm sau khi trẻ chào đời qua tầm soát bằng máy đo SpO₂ (độ bão hòa oxy máu ngoại vi) và khám sàng lọc tại bệnh viện.
Nếu có các dấu hiệu nghi ngờ như:
-
Trẻ thở nhanh, thở mệt
-
Da tím tái, đặc biệt ở môi và đầu ngón tay chân
-
Không bú được, chậm tăng cân
-
Thường xuyên đổ mồ hôi lạnh khi bú
Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa tim mạch nhi ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Lời khuyên từ Sức khỏe con yêu:
Dị tật tim bẩm sinh không phải là bản án tử. Với sự phát triển của y học hiện đại và sự quan tâm đúng lúc của cha mẹ, rất nhiều trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh có thể sống khỏe mạnh, học tập và vui chơi như bao trẻ khác. Điều quan trọng là cha mẹ nên đưa con đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt trong năm đầu đời, để không bỏ lỡ “khoảng thời gian vàng” cho điều trị hiệu quả.
