Nguy hiểm với đồ chơi có nhựa độc

Chất làm dẻo độc hại (Phthalates) – Nguy cơ tiềm ẩn đối với trẻ nhỏ và người lớn

Trong cuộc sống hiện đại, phthalates – một nhóm chất làm dẻo phổ biến trong nhựa – đang âm thầm len lỏi vào mọi ngóc ngách sinh hoạt hàng ngày. Từ đồ chơi, thực phẩm đóng gói, mỹ phẩm đến các thiết bị y tế, phthalates có mặt ở khắp nơi và có thể dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, da, hô hấp, gây hại cho cả trẻ em và người lớn, đặc biệt là phụ nữ và trẻ sơ sinh.

Trẻ nhỏ dễ bị tổn thương bởi phthalates như thế nào?

Theo bác sĩ Sheela Sathyanarayana – chuyên gia nhi tại Đại học Washington (Mỹ), trẻ em là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương ở hệ thần kinh và sinh sản khi tiếp xúc với phthalates. Điều đáng lo ngại là nguy cơ phơi nhiễm có thể đến từ những hành động vô cùng quen thuộc trong sinh hoạt hàng ngày.

⚠️ Nuốt phải – đường tay-miệng phổ biến nhất

Trường hợp tại Singapore (2010): 17 học sinh tiểu học phải nhập viện vì nôn mửa và tiêu chảy. Nguyên nhân không phải do thực phẩm mà đến từ đồ chơi nhựa có hàm lượng phthalates cao. Các em chơi xong không rửa tay mà ăn ngay, khiến phthalates theo tay vào thức ăn và đi vào cơ thể.
Trẻ nhỏ càng nguy hiểm hơn: Do đặc điểm phát triển, trẻ nhỏ thường xuyên mút tay, gặm đồ chơi, sách tắm, ngậm nướu – tạo điều kiện cho phthalates đi thẳng vào cơ thể qua đường miệng. Việc này có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc để lại hậu quả lâu dài như ảnh hưởng đến hệ thần kinh, sinh sản và phát triển nội tiết.

❗ Lưu ý quan trọng: Việc ngăn cản trẻ không đưa tay hoặc đồ vào miệng là không khả thi và cũng không nên, bởi đây là cách trẻ học hỏi thế giới xung quanh. Cách tốt nhất là chủ động kiểm soát những vật dụng xung quanh bé – đảm bảo rằng bất cứ thứ gì trẻ cầm nắm hay đưa vào miệng đều an toàn và không chứa phthalates.

Người lớn cũng không tránh khỏi phthalates

🧴 Thẩm thấu qua da từ mỹ phẩm và sản phẩm cá nhân

Phthalates thường được sử dụng trong các sản phẩm làm đẹp và chăm sóc cơ thể như:

Nước hoa, dầu gội, sữa tắm, sữa dưỡng thể
Sơn móng tay, keo xịt tóc, chất khử mùi, phấn rôm…

Chúng giúp giữ hương thơm và làm mềm sản phẩm, nhưng đồng thời cũng xâm nhập vào cơ thể qua da, tích tụ trong máu và nội tạng.

Thống kê từ Canada (2002): Hơn 75% các sản phẩm mỹ phẩm “không chứa phthalates” vẫn bị phát hiện có chứa chất này.
Tại Mỹ: Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có nồng độ phthalates cao nhất trong máu, được cho là do sử dụng mỹ phẩm thường xuyên.

👶 Tác động gián tiếp đến trẻ sơ sinh

Nghiên cứu trên Journal of Pediatrics (2008) cho thấy, trẻ sơ sinh có nồng độ phthalates cao hơn trong nước tiểu khi mẹ sử dụng các sản phẩm chăm sóc trẻ có chứa chất này như: dầu gội, sữa dưỡng thể, phấn rôm… Điều này cho thấy phthalates có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ ngay cả khi không tiếp xúc trực tiếp.

Phthalates trong bệnh viện: một nguy cơ bị bỏ sót

Ngay cả trong môi trường y tế, phthalates vẫn xuất hiện. Nhiều thiết bị như:

Ống truyền, túi máu, ống dẫn…
được làm từ nhựa PVC chứa phthalates (thường là DEHP). Những thiết bị này có thể giải phóng hóa chất khi tiếp xúc lâu dài, đặc biệt nguy hiểm với:
Trẻ sinh non
Phụ nữ mang thai, nhất là khi mang thai bé trai

Vì lý do này, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) từ năm 2002 đã khuyến cáo tránh sử dụng các thiết bị y tế có chứa phthalates trong điều trị cho nhóm đối tượng trên. Một số bệnh viện nhi hiện nay đã bắt đầu thay thế thiết bị bằng loại không chứa phthalates.

✅ Cha mẹ cần làm gì để bảo vệ trẻ?

Chọn đồ chơi và vật dụng có chứng nhận an toàn, ưu tiên sản phẩm không chứa phthalates.
Rửa tay cho trẻ thường xuyên, nhất là sau khi chơi đồ chơi, trước khi ăn hoặc ngủ.
Không sử dụng mỹ phẩm có mùi thơm hoặc hóa chất mạnh cho trẻ sơ sinh.
Đọc kỹ nhãn sản phẩm chăm sóc cơ thể cho bé, ưu tiên loại “phthalates-free” và không có hương liệu tổng hợp.
Tránh đựng thức ăn nóng trong hộp nhựa không rõ nguồn gốc.

💡 Lời khuyên từ Sức khỏe con yêu

👉 “Bảo vệ trẻ khỏi hóa chất độc hại không phải là giữ con trong môi trường vô trùng, mà là tạo một không gian an toàn với sự lựa chọn thông minh từ cha mẹ. Mỗi món đồ bạn để trong tầm tay trẻ – dù nhỏ – cũng là một thông điệp bạn gửi đến sức khỏe của con.”

Đồ dùng